Poradnik logopedy
Logopeda mgr Aleksandra Smolińska
Jak zmotywować dziecko do ćwiczeń logopedycznych?
- Stosuj zasadę małych kroków. Krótkie i często powtarzane ćwiczenia skutecznie prowadzą do osiągnięcia poprawy mowy
- Bądź uchem dziecka. Dziecko nie słyszy swoich błędów wymowy. Od Ciebie dowie się czy wymówiło wyraz prawidłowo czy nie
- Nagradzaj dziecko za rezultaty i wysiłek. Pamiętaj, że dziecko cięzko pracuje Twoja pochwała i docenienie wysłku są najlepszymi nagrodami i niezwykle skutecznymi motywatorami
- Dostrzegaj najmniejsze sukcesy. To ważne, aby zauważać każdą poprawę w mówieniu. Widząc sukcesy nabiera się chęci do dalszej pracy
- Ćwiczenia wykonywane z uwagą są lepiej i szybciej utrwalane. Ważna jest koncentracja uwagi nie tylko u dziecka, lecz także u rodziców
- Nie przerywaj spontanicznych wypowiedzi dziecka poprawianiem błędów. Nie przyspieszysz w ten sposób osiągnięcia rezultatów w terapii, a możesz zniechęcić dziecko do mówienia
- Pozwól dziecku popełniać błędy. To jest nieodłączna część procesu terapeutycznego
- Terapia logopedyczna to systematyczne ćwiczenie nowych nawyków artykulacyjnych
- Ćwiczenia to Wasz wspólnie spędzany czas przeznaczony na zabawy i budowanie więzi rodzinnej
Wskazówki do pracy
- Ćwiczyć codziennie 10-15 minut
- Ćwiczenia należy wykonywać przed lustrem, aby dziecko miało kontrolę pracy swojego języka i warg
- Pracę rozpoczynamy od ćwiczeń najłatwiejszych, a kończymy na najtrudniejszych
- Każde ćwiczenie należy wykonywać wolno i bardzo dokładnie aż zostanie doprowadzone do perfekcji
Udanych ćwiczeń życzy pani Ola
Ćwiczenia słuchowe
- "Co słyszę?"- dziecko siedzi z zamkniętymi oczami i nadsłuchuje, rozpoznaje odgłosy dochodzące z sąsiedztwa, ulicy
- "Zgadnij, co wydało dźwięk?"- uderzanie pałeczką w szkło, fajans, metal, kamień, drewno itp. Toczenie róznych przedmiotów po podłodze/ np. piłki, kamienia, kasztana/ rozpoznawanie odgłosu przez dziecko
- Rozpoznawanie różnych przedmiotów w zamknietym pudełku po wydawanym odgłosie- groch, kamyki, gwoździe, cukier,kasza itp.
- Szukanie ukrytego zegarka, radia, dzwoniącego budzika
- Rozróznianie i naśladowanie głosów zwierząt: kota, psa, krowy, kury, koguta, kaczki, gęsi itp.
- Rozróznianie odgłosów pojazdów: samochodu, pociągu, motoru, traktora itp.
- Rozpoznawanie po dźwięku róznych urządzeń domowych np. odkurzacz, mikser, suszarka, pralka itp.
- Proponujemy dziecku zabawę w głuchy telefon, najlepiej poprosić do tej zabawy rodzica. Możemy z małym dzieckiem wykorzystać do tej zabawy ulubione maskotki dziecka, które będą odbiorcami przekazywanych słów
- Możemy również z udziałem drugiej osoby pobawić się w odgadywanie wyrazów ze słuchu, wymawiając słowa bardzo cicho z pewnej odległości
- Słuchanie bicia serca- gdy mamy słuchawki lekarskie
- "Co ja robię?"- uderzanie o siebie: klockami, łyżeczkami, kamykami, łyżeczką w pustą szklankę; klaskanie; darcie papieru;gniecenie papieru
- "Jaki to instrument?"- dziecko rozpoznaje efekty akustyczne wydawane przez instrumenty
- Klaskanie w ręce- dziecko pokazuje na palcach ile było klaśnięć lub robi tyle kroków do przodu
- Wyklaskiwanie rytmu piosenek, wierszyków
- "Czy dobrze powiedziałam ?"- dziecko ma określić, kiedy mówimy dobrze, a kiedy źle np. sanki-szanki; rak-lak;kawa-tawa
Ćwiczenia warg
- Oddalanie od siebie kącików ust- wymawianie "iii"
- Zbliżanie do siebie kącików ust- wymawianie "uuu"
- Naprzemienne wymawianie "i-u"
- Cmokanie
- Parskanie/ wprawianie warg w drganie
- Masaż warg zębami (górnymi dolnej wargi i odwrotnie)
- Wymowa samogłosek w parach: a-i, a-u, i-a, u-o, o-i, u-i, a-o, e-o itp.
- Wysuwanie warg w "ryjek", cofanie w "uśmiech"
- Wysuwanie warg w przód, następnie przesuwanie warg w prawo, w lewo
- Wysuwanie warg w przód, następnie krążenie wysuniętymi wargami
Ćwiczenia języka
- "Malowanie podniebienia"- czubkiem języka, jama ustna szeroko otwarta
- Dotykanie językiem do nosa, do brody, w stronę ucha lewego i prawego
- Oblizywanie dolnej i górnej wargi przy ustach szeroko otwartych/ krążenie językiem/
- wysuwanie języka w przód i cofanie w głąb jamy ustnej. Kląskanie językiem
- Dotykanie czubkiem języka na zmianę górnych dolnych zębów przy maksymalnym otwarciu ust /żuchwa opuszczona/
- Język lekko wysunięty opiera się na wardze dolnej i przyjmuje kształt "łopaty"
- Ruchy koliste języka w prawo i w lewo na zewnątrz jamy ustnej
- Oblizywanie zębów po wewnętrznej i zewnętrznej powierzchni dziąseł pod wargami. Usta zamknięte
Ćwiczenia policzków
- Nadymanie policzków- "gruby miś"
- Wciąganie policzków - "chudy zajączek"
- Nabieranie powietrza w usta i zatrzymanie w jamie ustnej, krążenie tym powietrzem, powolne wypuszczanie powietrza
- Naprzemiennie "gruby miś"- "chudy zajączek"
- Nabieranie powietrza w usta, przesuwanie powietrza z jednego policzka do drugiego na zmianę
Dlaczego ćwiczenia oddechowe są ważne?
To fizjologiczna, niezbędna do życia czynność- oddech jest z nami cały czas, wykonujemy go nieświadomie, w wykonywanych ćwiczeniach i zabawach zwracamy na niego uwagę i
nadajemy mu znaczenie
- Nastrój prawidłowe natlenienie organizmu wpływa na dobre samopoczucie
- Śpiew oddychanie przeponowe jest korzystne nie tylko ze względu na emisję głosu, ale także ze względu na to, że pracująca przepona pobudza do pracy układ krążenia i pozwala dostarczyć organizmowi więcej tlenu. Dzieci po ćwiczeniach oddechowych sa w stanie efektywnie używać głosu
- Artykulacja- oddech pozwala rozgrzać i rozluźnić mięśnie odpowiadające za poprawną artykulację głosek
- Ćwiczymy kilka razy dziennie po kilka minut
- Ćwiczenia oddechowe z dziećmi zawsze powinny być zabawą
- Ćwiczenia oddechowe należy wykonywać w różnych pozycjach ciała- na leżąco, stojąco, siedząco
Ćwiczenia oddechowe- kształcenie narządów oddychania, rozwijanie pojemności płuc, wyrabianie właściwych ruchów przepony, prawidłowego oddechu: szybki wdech- powolny, długi wydech
- Bańki mydlane- wydmuchiwanie i wciąganie
- Dmuchanie w puszki dmuchawca, w wiatraczek, gwiazdki, balonik
- Zdmuchiwanie lekkich puszków, piórka, piłeczki ping-pong, balonika
- Wąchanie kwiatków
- Wdech z unoszeniem ramion do góry, wydech z powolnym opadaniem ramion
- Długie wymawianie głoski s ze zmienną głośnością
- Wymawianie tekstu na jednym wydechu
- Zatrzymywanie oddechu
- "Mróz" chuchanie na zmarznięte dłonie
- "Chłodzenie zupy"- dmuchanie na gorącą zupę (w zabawie)
- "Balonik" naśladowanie nadmuchiwania balona
- "Gwizdek" gwizdanie na jednym wydechu
- "Śpiące lale" oddychanie nosem (wdech i wydech nosem). Lale budzą się i ziewają (wdech i wydech ustami)
- "Zbieranie jagód" przenoszenie papierowych jagód za pomocą słomki do koszyka ( wdech przez słomkę, co powoduje zassanie się papierka do słomki, następnie wydech, co powoduje jego opuszczanie)
- "Wietrzyk" dmuchanie na własną grzywkę
- "Czarodziejski obrazek" dmuchanie przez słomkę na kroplę tuszu umieszczoną na kartce papieru
- "Żabki" dmuchanie na papierowe żabki, aby wskoczyły do stawu
- "Dmuchawce" dmuchanie na papierowe zabawki umieszczone na nitce
- Poruszanie wydmuchiwanym powietrzem lekkich przedmiotów (piórko, watka, listek ...)